Bugün (04.10.2021) Facebook, Instagram, WhatsApp, Messenger ve Oculus gibi ilgili sosyal medya hizmetleri birkaç saatliğine çöktü. Yetkililer küresel ve yaygın kesintilerin arkasındaki “ağ sorunlarına” atıfta bulundu.

Raporlara göre, kesintiler DNS sorunlarına bağlı ayrıca siber güvenlik muhabiri Brian Krebs verdiği bilgilerde, DNS kayıtlarının bu sabah küresel router yönlendirme tablolarından geri döndüğünü belirtti. Diğer raporlarda ise, Facebook’un sunucularını manuel olarak yeniden başlatmaya çalıştığı fakat çalışanların hizmet kesintisi nedeniyle binalara giremedikleri öne sürüldü.

Yaşanan ağ kesintisinin, sosyal ağın 2,89 milyar küresel kullanıcısını etkileyen, Facebook’un bugüne kadarki en kötü kesintilerinden biri olduğu söyleniyor. Bundan önceki kesintileri hatırlarsak; 2019 yılında Facebook’da 14 saatlik bir kesinti yaşanmıştı. Ayrıca 2008 yılında hizmetin o dönemde 150 milyon kullanıcısı varken yaklaşık 24 saat kadar süren bir kesinti olmuştu.

Blokchain (Blok zinciri) ve merkeziyetsiz ağların savunucuları için, günümüzdeki bu tür kesintiler merkezi sistemlerin büyük ölçekte nasıl başarısız olabileceğinin en önemli kanıtıdır. Blockchain, tek bir hata noktası bile olmayan, sansüre karşı dayanıklı, dağıtılmış defter teknolojisine sahip ve kullanıcı tarafından işletilen ağlarla; bugünün merkezi modellerine potansiyel bir alternatif sunmaktadır.

Merkeziyetsiz Ağların Önemi

Blok zinciri kurucuları, Bitcoin ve ademi merkeziyetçilik savunucuları, Facebook‘u ve merkezileştirilmiş tüm Web2 sistemlerini, Twitter ve e-posta aracılığıyla eleştirerek, bu fırsatı değerlendirdi.

Unstoppable Domains‘in kurucusu ve CEO’su Matthew Gould, e-posta yoluyla yorumda bulundu;

Bugün Facebook, Instagram ve diğer uygulamaların tamamen çöküşü, bize merkezileşme sorununu gösteriyor. Merkeziyetsiz web’de veya Web 3.0’de, kullanıcılar arkadaşları ve aileleriyle iletişim kurmak veya favori uygulamalarını kullanmak için Facebook’a veya bir Facebook girişine bağımlı olmayacakları için verilerini ve kişilerini diğer hizmetlere aktarmaları kolaylaşacaktır.

Matthew Gould

Dijital Haklar Savunuculuğu grubu Access Now ise,

Bu durum, DNS ile ilgili gibi görünse de, herkese; kesintilerden arınmış, güçlü savunmalara sahip, merkeziyetsiz ve kapsayıcı bir internete neden ihtiyacımız olduğunu hatırlatmalıdır. Küresel anlamda, birçok insan internet kesintilerinin yıkıcı etkilerini ilk elden deneyimliyor.

Access Now

Çöküş Sonrası Facebook Yüzde 5 Değer Kaybetti

Aynı zamanda, birçok Bitcoin savunucusu, Facebook’un düşen hisse senedi fiyatı nedeniyle şu anda Bitcoin’inin daha büyük bir piyasa değerine sahip olduğunu yeni farkediyor. Bitcoin’in piyasa değeri 2021 yazı itibariyle 925 milyar dolar civarındayken, Facebook’un piyasa değeri 920 milyar doların biraz daha altında seyrediyordu. Bugün ise hisse senedi fiyatı yaklaşık %5 oranında düşüş gösterdi. Bitcoin ve Ethereum’da ise fiyat yükseldi. Bitcoin önce 47.166 dolar civarında geriledikten sonra iki saat içinde yüzde 4,5 yükseliş gösterdi ve 49 bin doların üzerinde seyretti. Aynı şekilde Ethereum yüzde 3,5 yükseliş ile 3.411 dolara kadar ulaştı.

Bitcoin güvenlik firması Casa’nın kurucu ortağı ve Baş Teknik Sorumlusu ve ayrıca açık sözlü bir Bitcoin maksimalisti olarak tanınan Jameson Lopp ise tweetinde, Bitcoin’in şu anda Facebook’tan daha değerli olmasının yanı sıra “daha iyi çalışma süresine sahip” olduğunu yazdı.

Merkeziyetsiz sosyal ağlar, blockchain alanında sıcak bir konudur. Facebook ve Twitter gibi çok daha büyük merkezi hizmetlere kıyasla, Mastodon ve Minds gibi hizmetler de milyonlarca kullanıcıyı alana çekmeye çalışıyor. Bu arada, merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolü Aave, bu yıl piyasaya sürülmesi beklenen Ethereum tabanlı bir Twitter rakibi üzerinde çalışmalarını yürütüyor.

Twitter’a değinirsek; diğerlerine göre alanda bir gelecek ön görüyor. Merkeziyetsiz bir sosyal medya protokolü geliştirmeye odaklanan “Blue Sky” ekibini finanse ediyor ve CEO Jack Dorsey, en önde gelen Bitcoin destekçilerinden biri olarak tanınıyor. Twitter, kısa bir süre önce Bitcoin tabanlı bahşiş uygulamasını sistemine entegre etti ve çok yakında Ethereum tabanlı NFT sahiplerinin profil resimlerini twitter’da doğrulamalarına izin verecek.